EHBO Kit: Complete Gids en Basisgebruik
Leer wat in een goede EHBO kit hoort, hoe je basisitems gebruikt en welke medische voorraad je nodig hebt voor 72-uur zelfredzaamheid volgens Denk Vooruit.
Waarom een EHBO Kit Essentieel Is
Bij noodsituaties kan medische hulp vertraagd zijn. Ambulances kunnen vast staan in verkeer bij evacuaties, ziekenhuizen kunnen overbelast zijn, of je bent tijdelijk afgesneden van zorg. Een goede EHBO kit + basiskennis kunnen het verschil maken tussen een kleine kwetsuur en een levensbedreigende situatie.
Denk Vooruit advies: Elke Nederlandse huishouding moet een EHBO kit hebben die geschikt is voor 72-uur zelfredzaamheid.
Deze gids helpt je:
- Begrijpen wat in een goede EHBO kit hoort
- Leren hoe je basisitems correct gebruikt
- Een medicijnvoorraad opbouwen voor noodsituaties
De 2 Soorten EHBO Kits
1. Basis EHBO Kit (Kleine Kwetsuren)
Voor: Kleine snijwondjes, schrammen, blaren, hoofdpijn Waar: Auto, werk, dagtas Inhoud: 20-50 items Prijs: €10-20
2. Complete EHBO Kit (72-uur Zelfredzaamheid)
Voor: Ernstigere verwondingen, langdurige noodsituaties Waar: Thuis, noodpakket Inhoud: 90+ items Prijs: €30-60
Denk Vooruit norm: Minimaal categorie 2 (Complete kit) voor thuisvoorbereiding.
Wat Hoort in een Complete EHBO Kit?
Categorie A: Wondzorg (Meest Gebruikt)
| Item | Hoeveelheid | Gebruik | Waarom |
|---|---|---|---|
| Steriele gaaskompressen | 20 stuks (5x5 cm + 10x10 cm) | Wondbedekking | Absorbeert bloed, beschermt wond |
| Elastische zwachtels | 3 stuks (6cm, 8cm, 10cm breed) | Fixatie verband, steun verstuiking | Bevestigt gaas, drukt op bloeding |
| Pleisterstrips | 40 stuks (diverse maten) | Kleine sneetjes, schrammen | Snelle bescherming kleine wonden |
| Hechtpleister | 1 rol (2,5 cm × 5 m) | Tape voor fixatie verband | Vastmaken verband |
| Steriele wondkompressen | 10 stuks (individueel verpakt) | Grote wonden, bloedende wonden | Extra absorberend voor ernstige wonden |
| Wonddesinfectie spray | 1 fles (100ml) | Reinigen wonden | Voorkomt infectie |
Basis wondzorg protocol:
- Stop bloeding: Druk gaas op wond, houd 5-10 min vast
- Reinig wond: Spoel met schoon water (gedestilleerd of gekookt + afgekoeld)
- Desinfecteer: Spray rondom wond (niet direct in diepe wond)
- Bedek: Steriel gaaskompres + fixeer met zwachtel/pleister
- Controleer: Elke 6-12 uur vervangen als nat/vuil
Categorie B: Brandwonden & Verstuikingen
| Item | Hoeveelheid | Gebruik | Waarom |
|---|---|---|---|
| Brandgaasje | 3-5 stuks (steriel, met gel) | 1e + 2e graads brandwonden | Koelt, voorkomt infectie, pijnstilling |
| Koude kompres | 2 stuks (instant cold pack) | Verstuikingen, zwellingen, kneuzingen | Vermindert zwelling en pijn |
| Triangeldoek | 2 stuks | Mitella (arm ondersteunen), grote verbanden | Veelzijdig bruikbaar |
Brandwonden eerste hulp:
- Koel direct: 10-20 min onder koud stromend water (niet ijskoud!)
- Bedek: Steriel brandgaasje (NIET vet, boter, tandpasta - oma's advies is fout!)
- Pijnstilling: Paracetamol/ibuprofen
- Arts raadplegen bij:
- Brandwond > palmgrootte
- 3e graads (wit/verkool)
- Gezicht, handen, voeten, gewrichten
- Kinderen < 5 jaar
Verstuiking RICE-methode:
- Rust: Niet belasten
- Ice: Koude kompres 15 min per uur
- Compressie: Elastisch verband (niet te strak!)
- Elevate: Been/arm omhoog leggen
Categorie C: Hulpmiddelen
| Item | Gebruik | Waarom Essentieel |
|---|---|---|
| Schaar (verbandschaar met ronde punt) | Knippen verband, kleding (bij ongeval) | Veilig knippen zonder huid te raken |
| Pincet (RVS, puntig) | Verwijderen splinters, teken | Precisiewerk |
| Veiligheidsspelden (10 stuks) | Fixeren triangeldoek, verband | Backup als pleister niet plakt |
| Wegwerphandschoenen (10 paar, nitrile) | Hygiëne bij wondzorg | Voorkomt infectie, beschermt jezelf |
| Thermometer (digitaal) | Temperatuur meten (koorts) | Koorts = vaak infectie/ziekte |
| Tekentang | Teken volledig verwijderen | Lyme-ziekte preventie |
| Mondkapjes | Bescherming luchtweginfecties | COVID leerde ons: altijd hebben |
Categorie D: Medicatie (Zonder Recept)
Let op: Check altijd bijsluiter voor dosering en contra-indicaties.
| Medicijn | Dosering Volwassene | Gebruik | Houdbaarheid |
|---|---|---|---|
| Paracetamol 500mg | Max 4x daags 1000mg | Pijn, koorts | 3-5 jaar |
| Ibuprofen 400mg | Max 3x daags 400mg | Pijn, ontsteking, koorts | 3-5 jaar |
| Loperamide 2mg | Start 2 tabletten, dan 1 na elke dunne ontlasting (max 8/dag) | Diarree | 3 jaar |
| ORS (rehydratie) zakjes | 1 zakje per 200ml water | Vocht-/zoutaanvulling bij braken/diarree | 3 jaar |
| Antihistamine (cetirizine 10mg) | 1x daags 10mg | Allergische reacties, jeuk | 3 jaar |
| Zinksulfaat zalf | Dun laagje 2-3x daags | Wondheling, luieruitslag | 3 jaar |
| Oogdruppels (kunsttranen) | Bij irritatie | Droge/geïrriteerde ogen | 2 jaar (geopend: 1 maand) |
| Hoestdrank | Volgens bijsluiter | Prikkelhoest | 2-3 jaar |
Kinderen apart: Gebruik ALLEEN kinderdoseringen. Paracetamol/ibuprofen kinderversie op gewicht doseren.
Bewaar medicijnen:
- Droog, donker, kamertemperatuur (15-25°C)
- In originele verpakking (houdbaarheid staat erop)
- Controleer 2x per jaar of verlopen zijn
Categorie E: Speciale Scenario's
Als je of een gezinslid heeft:
Allergie (ernstig - anafylaxie):
- EpiPen (adrenaline auto-injector) - OP RECEPT
- Weet hoe te gebruiken VOOR je hem nodig hebt
- Verloopt na 12-18 maanden - check regelmatig
Astma:
- Reserve puffer (salbutamol/ventolin) - OP RECEPT
- Spacer (hulpstuk) voor effectiever gebruik
Diabetes:
- Glucagon noodkit (bij hypoglykemie) - OP RECEPT
- Extra glucose tabletten/snoep
- Reserve insulin (gekoeld bewaren tot stroomuitval)
Epilepsie:
- Rescue medicatie (diastat/stesolid) - OP RECEPT
- Instructiekaartje (wat te doen bij aanval)
Hart problemen:
- Nitroglycerine (bij angina pectoris) - OP RECEPT
- Extra hartmedicatie (1 week voorraad in EHBO kit)
EHBO Vaardigheden: Basis Leren
1. Reanimatie (BLS - Basic Life Support)
Wanneer: Persoon reageert niet + ademt niet normaal
CAB-methode (volwassenen):
C - Chest compressions (hartmassage):
- Leg persoon op harde ondergrond (vloer)
- Knie naast borst
- Plaats handpalm midden op borstbeen (tussen tepels)
- Andere hand erop, vingers ineengestrengeld
- Druk 30x (tempo: 100-120/min - denk aan "Staying Alive" van Bee Gees)
- Druk 5-6 cm diep, laat volledig terugveren
A - Airway (luchtwegen):
- Til kin op, kantel hoofd achterover (opent luchtweg)
B - Breathing (beademing):
- Knijp neus dicht
- Blaas 2x (elk 1 seconde) in mond
- Zie je borst omhoog? → Goed
- Zie je niets? → Hoofd anders kantelen, opnieuw
Herhaal: 30 compressies : 2 beademingen Stop pas als: Ambulance er is OF persoon ademt weer
Geen mond-op-mond willen? Doe dan alleen hartmassage (30x, zonder pauze, tot ambulance er is). Dit is 60% effectief - beter dan niets!
Pro tip: Volg een reanimatiecursus (Rode Kruis, 4 uur, €30-50). Theorie lezen is goed, praktijk oefenen is beter.
2. Stabiele Zijligging
Wanneer: Persoon is bewusteloos maar ademt wel
Waarom: Voorkomt verstikking door tong/braaksel
Hoe (volwassenen):
- Knie naast persoon
- Arm dichtstbij jou: recht omhoog (90°)
- Andere arm: leg hand onder wang (aan jouw kant)
- Been verst weg: buig knie, trek been naar je toe (persoon rolt op zij)
- Kantel hoofd iets achterover (kin omhoog = luchtweg open)
- Blijf bij persoon, controleer ademhaling elke minuut
3. Verslikking / Choking
Herkennen:
- Persoon grijpt naar keel (universeel teken)
- Kan niet praten / hoesten
- Wordt blauw
Heimlich Manoeuvre:
Volwassenen:
- Sta achter persoon
- Maak vuist, plaats onder borstbeen (tussen navel en ribbenkast)
- Grijp vuist met andere hand
- Druk hard + snel naar binnen en omhoog (5x)
- Herhaal tot object eruit is of persoon bewusteloos wordt
Baby's (< 1 jaar): NIET Heimlich!
- Leg baby op je onderarm (gezicht omlaag)
- Steun hoofd, kin iets omlaag
- Geef 5 stevige tikken tussen schouderbladen (met handpalm)
- Draai om, geef 5 borstcompressies (2 vingers midden borstbeen)
- Herhaal
Bel ALTIJD 112 - ook als object eruit is (letsel in keel mogelijk)
Medicijnvoorraad voor 72-Uur
Chronische Medicatie (Op Recept)
Het probleem: Je apotheek is gesloten/geëvacueerd/zonder stroom. Je medicatie is bijna op.
De oplossing: Bouw 2 weken voorraad op (wettelijk toegestaan).
Hoe:
- Bestel 1-2 dagen eerder dan je "op" bent
- Dit geeft elk herhaalrecept 1-2 dagen extra
- Na 6 maanden heb je 1 week voorraad
- Na 1 jaar heb je 2 weken voorraad
Bewaar reserve medicatie:
- In originele verpakking (bijsluiter!)
- Apart van dagelijkse voorraad (voorkomt verwarring)
- Check elke 3 maanden: vervaldatum + roteer (oudste eerst gebruiken)
Essentiële medicatie:
- Hartmedicatie (
bèta-blokkers, antistollingsmiddelen)
- Diabetes medicatie (insuline, metformine)
- Asthma/COPD (puffers)
- Epilepsie medicatie
- Antidepressiva/angstremmers (plotseling stoppen = gevaarlijk)
- Bloeddrukverlagers
- Schildklier medicatie
Let op: Sommige medicatie (insuline, biologicals) moet gekoeld. Bij stroomuitval: gebruik koeltas met koelelementen (houdt 24-48 uur koel).
Vrij Verkrijgbare Medicatie Rotatie Schema
Het FIFO-systeem (First In, First Out):
- Koop 2 doosjes van elk medicijn (paracetamol, ibuprofen, etc.)
- Gebruik doosje 1 voor dagelijks gebruik
- Bewaar doosje 2 in EHBO kit (noodvoorraad)
- Als doosje 1 op is: Neem doosje 2 uit EHBO kit → Koop nieuw doosje voor EHBO kit
- Resultaat: Je noodvoorraad is altijd vers
Weten Wanneer 112 te Bellen
Bel DIRECT 112 bij:
Levensbedreigende Situaties:
- ⚠️ Persoon reageert niet + ademt niet
- ⚠️ Ernstige bloeding (spuit eruit, stopt niet na 10 min druk)
- ⚠️ Pijn op borst + uitstraling naar arm/kaak (hartinfarct)
- ⚠️ Plotselinge verlamming/spraakproblemen/gezichtsverlamming (beroerte)
- ⚠️ Verslikking (kan niet ademen)
- ⚠️ Ernstige allergische reactie (zwelling keel, benauwdheid)
- ⚠️ Bewustzijnsverlies
- ⚠️ Stuipen/epileptische aanval (eerste keer OF langer dan 5 min)
- ⚠️ Ernstige brandwond (> handpalm, gezicht/handen/voeten)
- ⚠️ Botbreuk (bot steekt door huid)
Ongevallen:
- ⚠️ Val van hoogte (> 1 meter)
- ⚠️ Verkeersongeval (zelfs als iemand zegt "gaat wel")
- ⚠️ Elektrocutie (stroomstoot)
- ⚠️ Vergiftiging (bewustzijn verlaagd / braken)
Bij twijfel: BEL. Meldkamer helpt je beslissen.
Bel Huisartsenpraktijk (Triagepunt) bij:
Niet Direct Levensbedreigend, Maar Medisch Advies Nodig:
- 🩺 Hoge koorts (> 39°C volwassenen, > 38°C baby's)
- 🩺 Aanhoudende pijn (buik, hoofd, oor)
- 🩺 Wond die mogelijk gehecht moet worden
- 🩺 Beet dier (hond, kat - infectierisico)
- 🩺 Tekenbeet + rode ring (Lyme-ziekte)
- 🩺 Oogletsel (iets in oog, scherp voorwerp)
Avond/nacht/weekend: Huisartsenpost (via eigen huisarts telefoonnummer, doorschakeling)
Zelf Behandelen (Met EHBO Kit):
Kleine Kwetsuren:
- ✅ Kleine snijwondjes/schrammen
- ✅ Blauwe plekken/kneuzingen
- ✅ Lichte verstuiking (kan bewegen, zwelling beperkt)
- ✅ Blaren (niet open maken als niet nodig)
- ✅ Splinters (klein, aan oppervlak)
- ✅ Lichte hoofdpijn (paracetamol)
- ✅ Verkoudheid (rust + drinken)
EHBO Kit Onderhoud: Checklist
Elke 6 Maanden (Januari + Juli):
□ Medicatie vervaldatum check
- Paracetamol, ibuprofen, andere medicijnen
- Verwijder verlopen → Inleveren bij apotheek (NIET weggooien in afval)
□ Steriele items check
- Gaaskompressen: verpakking intact?
- Wondkompressen: geen scheurtjes?
□ Verbruikte items aanvullen
- Pleisters, handschoenen gebruiken? → Bijvullen tot originele hoeveelheid
□ Apparaten testen
- Thermometer: batterij vervangen + test op jezelf
- Koude kompressen: voelen ze hard? (niet gelekt?)
□ Kleding/textiel check
- Triangeldoeken: vuil? → Wassen
- Elastische zwachtels: nog elastisch? (oude verliezen rek)
Jaarlijks (bij verjaardag EHBO kit = makkelijk onthouden):
□ Volledige inventaris (vergelijk met inhoudslijst) □ EHBO kennis opfrissen (YouTube: "Rode Kruis reanimatie", 10 min video kijken) □ Kinderen oefenen (als je kinderen hebt: "Hoe plak je een pleister?" spelletje)
Veelgestelde Vragen
Q: Moet ik een cursus volgen of is deze gids genoeg? A: Deze gids geeft basiskennis, maar een praktijkcursus is sterk aanbevolen. Rode Kruis biedt:
- EHBO voor Particulieren (8 uur, €60-80) - basis voor iedereen
- Reanimatiecursus (4 uur, €30-50) - minimale kennis voor iedereen
- Kinder EHBO (8 uur, €60-80) - voor ouders/verzorgers Lezen is begrijpen, oefenen op een pop is kunnen.
Q: Kan ik met een verlopen EHBO kit nog iemand helpen? A: Ja, grotendeels. Verlopen medicatie verliest potentie maar is niet giftig (uitzondering: tetracycline antibiotica - maar dat zit niet in EHBO kits). Verlopen steriele gaas is nog steeds schoner dan een vieze lap. Maar: vervang tijdig, want bij echte nood wil je optimaal materiaal.
Q: Hoeveel EHBO kits moet ik hebben? A: Minimum:
- 1 thuis (complete kit, 90+ items)
- 1 auto (basiskit, DIN 13164 verplicht in Duitsland/Oostenrijk - handig voor vakanties) Ideaal:
- 1 thuis (complete)
- 1 auto (basis)
- 1 werk/schooltas (mini kit: pleisters, paracetamol, handschoenen)
Q: Wat als ik geen medische achtergrond heb? Mag ik dan wel EHBO geven? A: Ja, absoluut. Nederlandse wet: "Good Samaritan" principe = je mag niet vervolgd worden voor hulp in nood (mits geen opzettelijke schade). Niets doen is slechter dan iets proberen. Bij 112: meldkamer praat je door de stappen ("Druk op borst, ik tel mee...").
Q: Hoe lang kan ik iemand reanimeren voordat het zinloos is? A: Blijf doorgaan tot ambulance er is of je fysiek niet meer kunt. Verhalen van mensen die na 30-60 min reanimatie overleefd hebben bestaan. Elke minuut hartmassage verdubbelt de overlevingskans. Stop pas als:
- Ambulance overneemt
- Persoon ademt weer
- Je bent compleet uitgeput (wissel met anderen als mogelijk)
Q: Mag ik iemands medicatie geven in noodsituatie (bijv. EpiPen van vreemdeling)? A: Ja, als de persoon:
- Zelf niet kan (bewusteloos / kind)
- Het zijn eigen medicatie is (EpiPen in hun tas)
- Je zeker weet waarvoor (allergische reactie + EpiPen = logisch) Bel eerst/tegelijk 112, vertel wat je doet. Meldkamer zal bevestigen of het veilig is.
Q: Wat is het verschil tussen DIN 13157 en DIN 13164 kits? A:
- DIN 13157: Duitse norm voor "kleine EHBO kit" (auto, werk) - 40-50 items
- DIN 13164: Duitse norm voor "auto EHBO kit" (verplicht in Duitsland) - 60-70 items, extra items voor verkeersongevallen Beiden zijn uitstekende richtlijnen voor Nederlandse EHBO kits. DIN 13164 is het meest compleet.
Tot Slot: Weten is Goed, Kunnen is Beter
Je hebt nu gelezen wat in een EHBO kit hoort en hoe je basisitems gebruikt. Dat is stap 1. Stap 2 is oefenen.
Micro-oefeningen (5 min per week):
- Week 1: Pak je EHBO kit, leg alles uit, kijk waar elk item zit
- Week 2: Oefen een pleister plakken (op jezelf, zonder te kijken)
- Week 3: Wikkel een elastisch verband om je pols (niet te strak!)
- Week 4: Open een steriel gaaskompres zonder de binnenkant aan te raken
Macro-oefening (1x per jaar):
- Volg een reanimatiecursus of fris kennis op
Een EHBO kit in de kast is geruststellend. Een EHBO kit in je handen kunnen gebruiken is levensreddend.
Succes en blijf veilig! 🏥
Bronnen & Meer Leren:
- Rode Kruis Nederland: www.rodekruis.nl/ehbo-cursussen↗
- EHBO Kinderen App (gratis): Download in App Store/Google Play
- Reanimatie video: www.hartstichting.nl/reanimeren↗
- Denk Vooruit EHBO advies: www.denkvooruit.nl↗